Dariusz Jaworski (1963 – 2020) – radny Włocławka i działacz opozycji w okresie PRL
Dariusz Jaworski urodził się 8 marca 1963 roku we Włocławku. Jako młody człowiek wychował się i mieszkał na Zazamczu, w bloku przy ulicy Budowlanych we Włocławku. Był uczniem Zespołu Szkół Elektrycznych, gdy w Polsce 13 grudnia 1981 r. reżim komunistyczny kierowany przez generała Jaruzelskiego wprowadził stan wojenny. Po 13 grudnia należał do Grupy Niepodległość, miał wówczas 18 lat i razem z kolegami rozpoczął walkę z reżimem kolportując ulotki i malując hasła na murach. Do grupy tej należał także starszy brat Krzysztof, odznaczony w 2015 r. Krzyżem Wolności i Solidarności. W styczniu 1982 r. Dariusz Jaworski został aresztowany, a w marcu wyrokiem sadu wojskowego w Bydgoszczy skazany na rok pozbawienia wolności. Najpierw przebywał w areszcie śledczym przy Placu Kopernika, następnie w Zakładzie Karnym Mielęcin (Włocławek), skąd został przeniesiony do więzienia w Potulicach. Jaworski został zwolniony w sierpniu 1982 r. na podstawie nadzwyczajnego złagodzenia kary ze względu na wiek. Został zwolniony warunkowo oraz nałożono na niego nakaz ukończenia szkoły średniej i poddano nadzorowi kuratorskiemu. Dariusz Jaworski mając 19 lat przebywał w więzieniu sześć miesięcy. Po odzyskaniu wolności ponownie podjął działalność opozycyjną. Był łącznikiem – kurierem Solidarności przewożąc broszury, ulotki, itd. Przebywając w więzieniu w Potulicach nawiązał kontakty z przedstawicielami gdańskiej Solidarności. Działając jako kurier miał świadomość, że jest obserwowany, że obowiązuje zasada ograniczonego zaufania ponieważ Służba Bezpieczeństwa rozpracowała włocławskie struktury podziemnej Solidarności. Już w okresie przed 13 grudnia SB wprowadziła do władz Solidarności wielu agentów, nadając im status TW lub kontaktów operacyjnych. Byli to ludzie od dawna „pozyskani” przez bezpiekę lub w latach 80-tych zmuszeni lub zachęceni do współpracy. W latach 1983-1988 Jaworski współorganizował włocławskie Msze za Ojczyznę, odprawiane przez księdza pułkownika Zbigniewa Szygendę. W latach 1983-1989 pracował w Kujawskiej Fabryce Manometrów i tworzył tam struktury konspiracyjnej Solidarności. W okresie tym był inwigilowany i represjonowany przez bezpiekę.
Jedną z najczęstszych form represji był areszt tymczasowy, odmowa uzyskania paszportu, a w 1985 roku w ramach powszechnego obowiązku służby wojskowej wcielono go na miesiąc do wojska. W styczniu 1989 r. został zatrzymany na dworcu PKP we Włocławku mając w bagażu broszury i ulotki. W 1989 roku zaangażował się w ramach Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w wybory czerwcowe. Po legalizacji Solidarności w 1989 r. brał udział w tworzeniu jej struktur na terenie Włocławka. Pytany w wywiadzie o przemiany ustrojowe w Polsce jakie zaszły po 1989 r. stwierdził, że zwycięstwo było „połowiczne” i podsumował to słowami: „jako historyk oceniam pewne sprawy krytycznie, jako człowiek – niczego nie żałuję”. Od 1992 r. zatrudniony był m.in. w Urzędzie Miasta Włocławek. W 1997 r. założył Stowarzyszenie Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym we Włocławku, którego potem został prezesem. Z inicjatywy Stowarzyszenia ufundowano tablicę upamiętniającą osoby internowane w Zakładzie Karnym Włocławek po 13 grudnia. Zapraszany był do szkół i spotykał się z młodzieżą, m.in. Zespołu Szkół Elektrycznych i przekazywał swoją wiedzę na temat historycznych wydarzeń związanych z walką opozycji demokratycznej z reżimem komunistycznym o wolną i demokratyczną Polskę w latach 1981/89. Z ramienia Urzędu Miasta i Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa organizował w mieście konkursy historyczne dla młodzieży. W jednym z nich Koło Naukowe Historyków Zespołu Szkół Samochodowych zajęło pierwsze miejsce. Dariusz Jaworski uczestniczył w licznych konferencjach naukowych dotyczących działalności opozycji demokratycznej i stanu wojennego m.in. 15 lutego 2007 roku w konferencji zorganizowanej przez Wyższą Szkołę Humanistyczno-Ekonomiczną we Włocławku wystąpił z referatem „Stan wojenny we Włocławskiem”. W 2002 roku ukończył studia historyczne na UMK w Toruniu. Był za likwidacją symboli komunistycznych w przestrzeni publicznej miasta oraz współorganizatorem wystaw w Urzędzie Miasta, Miejskiej Bibliotece Publicznej, Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej poświęconych działalności opozycyjnej, księdzu Jerzemu Popiełuszce i „Twarze włocławskiej bezpieki” (powstał katalog z tej wystawy). We współpracy z Panem Robertem Feterem nauczycielem „Samochodówki” Pan Jaworski przyczynił się do renowacji kamienia pamięci (tablica) poświęconego ofiarom katastrofy śmigłowca z 1996 roku w okolicach Włocławka. W 2004 r. został członkiem partii politycznej Prawa i Sprawiedliwość. Z ramienia tej partii był w latach 2011-2020 radnym Włocławka VI, VII i VIII kadencji.
Dariusz Jaworski zmarł 17 marca 2020 r. i został pochowany na Cmentarzu Komunalnym we Włocławku przy AL. Chopina. Miał 57 lat. Odznaczony był m.in. Brązowym Krzyżem Zasługi (2001), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2009), Medalem „Pro Memoria” (2009), odznaką Zasłużony dla Województwa Kujawsko-Pomorskiego (2009), Krzyżem Wolności i Solidarności (2015), Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości (2020).
Bibliografia selektywna:
1/ Biuletyn Informacji Publicznej IPN (katalog.bip.ipn.gov.pl).
2/ Katalog wystawy „Twarze włocławskiej bezpieki. Kadra kierownicza 1945-1990”.
3/ Wikipedia.
4/ Wywiad z D. Jaworskim (mlodzidlawolnosci.zsel.edu.pl).
5/ Relacja R. Fetera i D. Kozińskiego.